Trên quê hương cách mạng Nghệ An, trong số những địa chỉ đỏ lưu danh, khu lưu niệm các liệt sỹ Xô viết Nghệ Tĩnh 12/9 là di tích có ý nghĩa lịch sử vô cùng quan trọng, được coi như là biểu tượng cho khí phách của con người Hưng Nguyên. Tọa lạc bên Quốc lộ 46 thuộc địa phận Thị trấn Hưng Nguyên, đây là nơi tưởng niệm 217 liệt sỹ đã ngã xuống ngày 12/9/1930 trong cuộc biểu tình lịch sử của hơn 8.000 nông dân làm nên cao trào Xô viết Nghệ Tĩnh gây chấn động địa cầu. Hơn 91 năm đã trôi qua nhưng các thế hệ người dân trên quê hương Xô Viết anh hùng hôm nay luôn tự hào và biết ơn cha ông đã làm nên dấu mốc vĩ đại trong lịch sử đấu tranh cách mạng những ngày đầu có Đảng. Ký ức hào hùng đau thương và bài học kinh nghiệm, ý nghĩa lớn lao từ phong trào yêu nước của nhân dân Hưng Nguyên vẫn mãi còn vẹn nguyên giá trị. 

Khu Quảng trường Xô Viết Nghệ  Tĩnh - Nơi 60 năm trước  Bác Hồ về thăm nay được xây dựng khang trang

Lật giở lại trang sử vẻ vang của quê hương: Cách đây hơn 91 năm, đất nước ta chìm đắm trong đêm trường nô lệ. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, phong trào cách mạng 1930 - 1931 đã diễn ra ở nhiều địa phương, trong đó đỉnh cao là Xô viết Nghệ Tĩnh. Ngày 12/9/1930 dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, trực tiếp là Xứ ủy Trung Kỳ, mới 3 giờ sáng từ Đền Xuân Hòa, sau hiệu lệnh của tiếng trống, nhân dân ba tổng Phù Long, Thông Lạng, Nam Kinh đã tập kết đông hàng nghìn người, mang theo gậy gộc, giáo mác, dây thừng, cờ đỏ búa liềm rực trời, rầm rập kéo thẳng xuống ga Yên Xuân bắt trói trưởng ga, cắt đứt dây điện thoại để triệt đường dây liên lạc của địch, rồi tiến về phủ lỵ Hưng Nguyên đòi yêu sách bỏ sưu giảm thuế, trả ruộng đất cho dân cày. Khi đoàn biểu tình đến làng Phù Xá, tại cổng làng chị Nguyễn Thị Phia, cán bộ phủ ủy Hưng Nguyên đã đứng trên mô đất cao diễn thuyết kêu gọi nhân dân đấu tranh chống thực dân phong kiến. Khí thế đoàn biểu tình như nước vỡ bờ, giặc Pháp cho máy bay lượn sát rạt trên đầu vẫn không uy hiếp nổi. Khi đoàn biểu tình kéo đến Thái Lão lúc này số người tham gia đã lên đến hơn 8.000 người. Trước khí thế sục sôi của nhân dân, thực dân Pháp đã cho máy bay ném bom thẳng xuống đoàn biểu tình. Vụ thảm sát khiến cho 217 người chết, 125 người bị thương. Mặc dù bị chính quyền Pháp đàn áp đẫm máu, nhưng cuộc biểu tình ngày 12/9/1930 đã đi vào lịch sử cách mạng như một bản hùng ca bất diệt; đây cũng được coi là cuộc tổng diễn tập đầu tiên chuẩn bị cho tổng khởi nghĩa Tháng 8 thành công năm 1945. Sinh thời, đánh giá về phong trào Xô viết Nghệ Tĩnh, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã viết: “Xô viết Nghệ Tĩnh là chính quyền cách mạng đầu tiên của công nông, đã lật đổ chính quyền phản động của đế quốc và phong kiến ở mấy nơi trong hai tỉnh Nghệ  - Tĩnh. Dù đế quốc Pháp và bọn phong kiến đã tạm thời nhấn chìm phong trào trong biển máu, nhưng truyền thống oanh liệt của Xô viết Nghệ Tĩnh đã thúc đẩy phong trào cách mạng trong cả nước tiến lên và đưa đến cách mạng tháng Tám thành công rực rỡ”.

 Năm 1956, tại nơi máu của 217 liệt sỹ đổ xuống làm nên bản hùng ca bất tử, UBND tỉnh đã đầu tư xây dựng Nghĩa trang liệt sỹ Thái Lão để tưởng nhớ và ghi công các anh hùng liệt sỹ. Năm 1960, nghĩa trang hoàn thành với quy mô khoảng 200m2. Năm 1961, trong lần thứ hai Chủ tịch Hồ Chí Minh về thăm quê, Người đã dừng chân đặt vòng hoa, thắp hương tưởng niệm các anh hùng liệt sỹ ở Đài liệt sỹ Thái Lão và dặn dò: "Máu của các liệt sỹ hy sinh trong phong trào Xô viết Nghệ Tĩnh đã tô thắm thêm lá cờ của Đảng. Cán bộ và nhân dân phải xây dựng và bảo vệ khu vực này thành một Khu di tích lịch sử Cách mạng". Tâm niệm lời dạy của Bác, 60 năm qua tỉnh Nghệ An, huyện Hưng Nguyên đã và đang nỗ lực bảo tồn,xây dựng nơi đây thành một quần thể di tích lịch sử đầy ý nghĩa, nhằm tri ân sự hy sinh to lớn của những người con ưu tú của quê hương trong cuộc biểu tình ngày 12/9/1930.

Năm 1988, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch có quyết định công nhận Di tích Đài liệt sỹ Thái Lão là Khu di tích Lịch sử cấp quốc gia. Đến năm 2010, UBND tỉnh lập đề án, Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch làm chủ đầu tư, tiến hành xây dựng, tôn tạo đài tưởng niệm liệt sỹ 12/9 thành Khu bảo tồn và phát huy giá trị di tích Xô Viết Nghệ Tĩnh.Dự án được xây dựng trên diện tích 12.9ha để tưởng nhớ và tượng trưng cho ngày 12/9, một ngày luôn ghi dấu ấn không bao giờ quên trong tâm khảm của người dân Hưng Nguyên.

Hàng năm tại Quảng Trường Xô Viết Nghệ Tĩnh đón hàng trăm đoàn về dâng hương

Tại khu di tích này, ý thức được tầm quan trọng của việc bảo tồn, phát huy các giá trị lịch sử, hàng ngày cán bộ viên chức Trung tâm VHTT&TT Hưng Nguyên phối hợp cùng nhân viên Công ty cổ phần tư vấn xây dựng Nam Việt luôn đảm bảo việc chăm sóc cây xanh, dọn dẹp cảnh quan xanh, sạch, đẹp để nơi đây trở thành điểm du lịch là địa chỉ cách mạng thiêng liêng

 Trung tâm VHTT&TT huyện đảm nhận việc hướng dẫn đón tiếp các đoàn khách tham quan, các đoàn công tác về dâng hương, dâng hoa, cũng như phục vụ nhân dân tới dâng hương tưởng nhớ các anh hùng liệt sỹ. Bên cạnh đó, học sinh các trường học trên địa bàn huyện cũng thường xuyên tổ chức tới dọn vệ sinh, tham gia các hoạt động tìm hiểu về lịch sử đấu tranh của các bậc cha anh đi trước đã làm nên niềm tự hào cho các thế hệ mai sau; qua đó góp phần tích cực giáo dục truyền thống yêu nước và cách mạng cho thế hệ trẻ

Tuổi trẻ đảm nhiệm dọn vệ sinh tại Khu di tích.

 91 năm đã trôi qua, nhưng khí phách và tinh thần Xô viết vẫn trường tồn cùng lịch sử dân tộc, vang vọng truyền thống kiên cường, bất khuất, lòng yêu nước nồng nàn của nhân dân ta, thể hiện năng lực lãnh đạo của Đảng, để lại nhiều bài học kinh nghiệm trong sự nghiệp giải phóng dân tộc cũng như trong công cuộc đổi mới hôm nay.

60 năm sau ngày Bác Hồ về dâng hương tại di tích Đài liệt sỹ Thái Lão, quê hương Hưng Nguyên luôn ghi nhớ lời Bác dặn. Không chỉ biến nơi ngã xuống các liệt sỹ thành quần thể di tích có tầm cỡ mà Đảng bộ và nhân dân Hưng Nguyên còn biến ước mơ khát vọng độc lập tự do của cha ông xưa thành hiện thực ngày nay; nguyện phát triển quê hương xứng đáng với sự hy sinh của các bậc tiền nhân đã ngã xuống vì sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc, quê hương.

Nhiều mô hình được duy trì và đem lại hiểu quả cao

Hưng Nguyên hôm nay dù còn nhiều khó khăn vất vả nhưng bức tranh diện mạo đổi mới đang làm sáng bừng những làng quê nông nghiệp.Tiếp bước hào khí của cao trào Xô viết Nghệ Tĩnh, Đảng bộ và nhân dân huyện Hưng Nguyên, đang ra sức thi đua học tập, lao động sản xuất, xây dựng quê hương ngày càng phát triển. Mạng lưới đường giao thông nông thôn  đã được bê tông hóa theo chuẩn NTM rộng rãi khang trang, 2 bên được trồng hoa cây cảnh đẹp như bức tranh. Những con đ­ường mới rộng mở là điều kiện cho Hưng Nguyên khơi nguồn tiềm năng du lịch, phát triển kinh tế công nghiệp, dịch vụ thương mại. Hệ thống kênh mương khép kín tạo điều kiện thuận lợi để nông dân đưa cơ giới vào nông nghiệp từng bước thực hiện công nghiệp hóa nông nghiệp nông thôn. Toàn huyện có hàng chục cánh đồng mẫu lớn, hàng trăm trang trại gia trại tạo đà cho người nông dân thỏa sức làm giàu trên đồng ruộng. Cùng với đó, các mô hình ứng dụng nông nghiệp công nghệ cao, áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật đã và đang hướng tới sản xuất nông nghiệp sạch, an toàn, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường nông sản trong nước và xuất khẩu. Tốc độ tăng trưởng kinh tế hàng năm của huyện đạt từ 7-9%, thu nhập bình quân đầu người năm 2020 đạt 46 triệu đồng.

Lãnh đạo huyện Hưng Nguyên thăm mô hình sản xuất mới tại xã Hưng Thành; Ảnh : Báo nghệ an

Là huyện ven thành phố Vinh, những năm qua Hưng Nguyên đặc biệt quan tâm phát triển kinh tế công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp ngành nghề, dịch vụ. Hiện toàn huyện đã có trên 300 doanh nghiệp đầu tư kinh doanh các lĩnh vực duy trì mức tăng trưởng khá, góp phần làm thay đổi diện mạo nông thôn.

Đặc biệt tại Hưng Nguyên khu công nghiệp dịch vụ và đô thị Vsip được đầu tư xây dựng và đã đi vào hoạt động. Là dự án thứ 7 của tập đoàn VSIP tại Việt Nam, đến thời điểm này đã có 20 dự án đi vào hoạt động; 3 dự án đang xây dựng 8 dự án đang thực hiện thủ tục đầu tư dự kiến thu hút hơn 37.000 lao động; mờ ra hướng phát triển mới cho cả Nghệ An nói chung và huyện Hưng Nguyên nói riêng

 Cũng trên địa bàn huyện một số dự án lớn đã và sẽ tạo nên điểm nhấn mới cho bức tranh quê nông nghiệp Hưng Nguyên như:  đường 72m, quảng trường Xô Viết Nghệ Tĩnh, đường cao tốc Bắc- Nam…

Một góc của Hưng Nguyên nhìn từ trên cao

Những năm gần đây,1 bước đột phá lớn của Hưng Nguyên đã tạo nên phong trào lớn, sức lan tỏa rộng khắp đó là phong trào toàn dân chung tay xây dựng NTM. Với khí thế thi đua sôi nổi, cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội được đầu tư, nâng cấp, mở rộng ngày càng khang trang tạo nên diện mạo mới cho nhiều làng quê. Nhiều mô hình sản xuất mới trong nông thôn được hình thành; đời sống người dân được nâng lên; dân chủ xã hội được mở rộng; hệ thống chính trị cơ sở ngày càng được củng cố. Tổng kinh phí huy động xây dựng NTM đạt hàng nghìn tỉ đồng. Đến nay toàn huyện đã có 16/17 xã đạt chuẩn NTM. Hiện Hưng Tân đang quyết tâm phấn đấu xây dựng xã nông thôn mới nâng cao hướng đến xã NTM kiểu mẫu, đi đầu trong toàn huyện.

Cùng với phát triển kinh tế, các cấp ngành và toàn dân luôn quan tâm chăm lo đời sống tinh thần. Các hoạt động giáo dục, văn hóa, y tế, dân số trên địa bàn được triển khai sâu rộng;đời sống văn hóa tinh thần của nhân dân không ngừng được cải thiện. Nhiều hoạt động an sinh xã hội trọng tâm được triển khai như Chương trình đào tạo nghề cho lao động nông thôn, chương trình xóa đói giảm nghèo bền vững gắn với xây dựng nông thôn mới, góp phần đưa tỷ lệ hộ nghèo toàn huyện giản xuống chỉ còn 1,9% năm 2021

 Góp phần thúc đẩy và tạo môi trường thuận lợi cho kinh tế xã hội phát triển, Hưng Nguyên luôn quan tâm giữ vũng ổn định quốc phòng an ninh; xây dựng, củng cố quốc phòng toàn dân, gắn với thế trận an ninh nhân dân ngày càng vững chắc, đẩy mạnh phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc trong tình hình mới

 Học tập và làm theo Bác, Đảng bộ Hưng Nguyên luôn chú trọng công tác xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh, xây dựng đội ngũ cán bộ đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Phong trào học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh đang tạo sức lan tỏa lớn và dần đi vào chiều sâu. Đối thoại giữa cấp ủy, các cơ quan quản lý nhà nước với Nhân dân được tăng cường, từng bước khắc phục lề lối làm việc hành chính quan liêu, qua đó củng cố lòng tin của nhân dân đối với cấp ủy, chính quyền

Làng quê Hưng Nguyên đổi thay từng ngày

 Năm 2021 bên cạnh niềm vui về những thành tựu mới, Hưng Nguyên cũng phải đối mặt với muôn vàn khó khăn thử thách lớn trong bối cảnh chung do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19.Với quan điểm xuyên suốt “chống dịch như chống giặc”, toàn huyện đã huy động sức mạnh và sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị,cộng đồng xã hội; “lấy phòng dịch làm ưu tiên,bảo vệ tốt nhất sức khỏe, tính mạng người dân” khống chế và kiểm soát dịch bệnh; đảm bảo an toàn việc tiếp nhận người lao động làm việc tại các tỉnh phía Nam và các vùng dịch về địa phương; triển khai chính sách hỗ trợ cho hơn 500 lao động của 48 công ty theo Nghị quyết 68 của Thủ tướng Chính Phủ; từng bước thích ứng an toàn linh hoạt kiểm soát hiệu quả dịch Covid-19.

 Nhìn lại quá khứ đầy tự hào của quê hương để hướng tới tương lai với những thành tự mới đó là điều mà toàn đảng, toàn dân Hưng Nguyên đang nỗ lực phấn đấu. 60 năm nhớ lời Bác, dù còn nhiều gian nan thử thách như thiên tai dịch bệnh diễn biến khó lường, nhưng với sự chỉ đạo quyết liệt của cả hệ thống chính trị, sự đoàn kết đồng lòng của nhân dân, tin tưởng rằng quê hương Hưng Nguyên sẽ ngày càng phát triển giàu mạnh,vững bước đi lên trên con đường đổi mới, hướng tới xây dựng huyện NTM vào năm 2022 và là một trong những huyện khá của toàn tỉnh; xứng danh là quê hương Tổng Bí thư Lê Hồng Phong, quê hương Xô Viết anh hùng./.

 Trung tâm VHTT và Truyền thông Hưng Nguyên